Keima chhunglam!

Mitinin mahniah theuh hian mize hrang, chhunglam leh pawnlan zia kan nei niin ka hreve ngawt pek a! Pawnlam ziaah hian mi tamzawk chuan reitak kan mize dik thup kan ching awm e. Han thup tingtang mah ila, inkawm rei chuan kan ze dik alo lang chhuak leh nge nge thin niin ka hre bawk.

Engpawh chu lonise, a langah pawh hian ka mizia hi ka thuplo thin khawpin ka inhre ve mai mai a. Tuna min hmutu chuan nakin hnua min hmuh dan tur a hmusa a tih ngam awm e. Internet nise, ka zia a dangin ka hre chuang bawk heklo. Zaidam tih a sawi ka ni fo nangin thinrim chang ka nei ve thin tho mai. Mahse ka thinrim dan hi midang nen inang emaw chu ka hre lova. Ka thinrim ve pawhin ka ti deuh hluai a, minute reiloteah ka thinrim a reh leh mai thin.

Ka ât vang anih em chu ka ring bik hauhlo nangin, ka nihna diktak leh rilru a awm ang ang hi ka puahchhuah pui leh phawng phawng mai thin. Mahni chhiatna tur emaw mimal chhiatna tur emaw, an zah theihna anih lemloh chuan thu zep vak lah ka nei heklo. Mimal anga lang thei tho, anihna takah chuan ram leh hnam thil anih vanga mimal zah miahloh ka nei nual thin bawk a, ka tihlan zeuh chang a awm thin bawk.

Chutia puak chhuak phawng phawng mi leh fiamthu duh tak ni a, fiamthu dawl viau e tilo chuan, miin min fiamnaah emaw ka chhungte an telh erawh chuan ka rilru ana hma angreng viau lawi si. Hetiangah hian insum har tih chang ka nei tep thin, ka insum theilo ka tihna erawh ani hauhlo thung.

Miin ka chungah thil tisual sela, ngaihdam inpeih rengin ka awm a, ka nghak thin bawk. Mahse, ngaihdam min dil hma chuan an lam pawh ka en/thlek ngai tawhlo reng reng. Ka huat vang erawh ani hauhlo. Ka sual vang zawk emni dawn? Ka tih dan tur kha an mahni atangin ka phut rilru tlat zel nia mawle! "Ka chungah thil tisual" kan tih pawh hi, a nihna takah chuan, tih palh thilthu a ka lungawi lohna sawi emaw ang chi nilovin, min tih mualpho hrehlo taka tawng thlahdah emaw, min tihnat luih duhna rilru nei ang chite ka sawina a ni. Mitên, "A pawi sawi a hlauhawm," an tih ang chi ka ni miah lova ka pawi sawi hi a har khawpin ka ring bawk!

Fiamthu hi ka duh em em a, thian ngainatna chhan pakhat ani hial awm e. Thian ngaina han tih hian ka ngaina satliah thin em aw, tih chang ka ngah thin. A chhan chu, thian anga ka ngaih tawhte chu pianpui unau ang maiin ka ngaina a, an lakah ka pangchang hreh lova, ka vui hreh hek lova, ka ring bur tawh mai thin a. Chutiang tho chuan ka chungah rilru pu sela ka duhthusam a ni bawk. Chutiang mi ka nih vang chuan pawnlamah ri phawng phawng thin mah ila chhunglam ngaihtuahna hi a nem leh duai thin.

Ka awmna hmun apiangah ka tlei thei mai zel niin ka hria. Heihi a chhan nibera ka hriat chu hmelhriat siam ka awlsam a, zaktheilo erawh niin ka inhre hauhlo thung. Ka inthlahrung ve thei phian lawi si! Chutia hmelhriat thar siam e tilo chuan ka thianhluite ka theihnghilh ngai hauhlo thung. Fel lohna ngah viau mah ila, thiante phatsan ngai loh thilah chuan ka hawipir ve ngam khawp mai. Mual minliamsan tate thlan han kalpelh mai hreawm timi ka ni bawk. Kalpelh hreawm ka ti thin ania'ng, an thlan kiang ka kalin tifai lovin ka kalsan khat khawpin ka ring.

Mipa ka nih angin pawnlam nunah bawraw chang neive thin mah ila, mi lungleng thei deuh mai ka ni thung. Ka chhungrilah hian nunhlui, thianhlui adt. ngaih kala na em em mai thin a, thuthiam ni ilang zawng, hla ka hril tam tawh awm mange! Tin, hmangaih takzet mi hnena ka sawi loh hian ka thinlung a luah kumkhua ang. Tihtum ka neihin thulh ka tum lova, chutiang chuan thiante pawh beisei mi ka ni.

Ka hmaa inchhawp, ka thawh turah theih tawp a rinawm leh tha a tih tum mi ka nih laiin, hunawlah erawh thutak run emaw, thupui fun tak a awm peih hauhlo mi kani thung.

Patling, kum thu-ah phei chuan uaithla lam hnaih tawh nimah ila, nu leh pa la ngai em em mai, unaute ngai a chutiang ngaihtuah pah a muthilh chang nei ka ni fo bawk. Ka nunhlui sual tam takte ka ngaihtuahlet chang a tam a, hriat loh tumin chhuah chang a awm tho si. Tuma'n min hriatnawn tir lose tih hi ka rilruin a dil thin a ni fo bawk.

Ka pianna Mizoram hi tihtak zetin ka rilru luahkhattu ani bawk a. Kan ram enkawltute, mi chi hrang hrangte hian dimdawina nei hauhlo mai a an nghaisa hian ka rilru hi a tina em em thin. Nghaisa theia siamtu chu a chhunga chengte kan ni em, tihte ka ngaihtuah thleng thin bawk.

Tul huna ngaihdam dil hrehlo, loh theih lovah rikrum hreh biklo, rilru chhungrila ngaihdamna ngah ve tak, thiante ngai em em thin leh an thlavang hauh ngam tak, chhungte thlahlel a rilru pawh chutah chuan dah reng fo thin kalo ni ber awm e!

Mizo ten mipa fa a kan beisei leh mawhphurhna

Mizo han tih ngawt hian Aizawl leh Lunglei tlangdung tawng tualleng ber Lusei tawng hmang hi kan kawhtir leh dawn thin. A nihna takah chuan Mizo tih hi, Lusei, Hmar, Thado, Lai, Paite, Zahau, Leiri, Hrangkhawl, Biate, Sakechek leh Bawm hnam te khaikhawmtu ani tih chu hre duh leh chhui peih chuan an hai tawp lovang!

Tichuan hnam dang ang thovin Mizo te pawh hian hmanlai atang tawhin, hmeichhe fa (fanu) leh mipa fa (mipa) anlo pian hian an lakah, nakin hun atan beiseina leh duhsakna kan nei ve thin. Khasi te ang, chhungkua a hmeichhia in rorelna an channa hmunah thleng pawh hian mipa chuan chanfo pawimawh em em mai leh mawhphurhna ropui tak an nei theuh mai.

Mizo-ah chuan mipa fa (fapa) alo pianin, a kutah chem dahin an humtir thin a ni. Hemi hian mawhphurhna nasa a chang nghal tih a nemnghet kan ti thei ang. Chempui an humtir na chhan kha a nihna takah chuan, ral hneh thei tur, pasaltha tur atan a duhsakna leh beiseina a ni.

Tunlai angah chuan hmanlai anga mahni khua chhanhim tura raldova hmelma lula in emaw, sapel thiam leh ramvachal, nopui dawm pha nih tumna ang kha a tul tawh lova, a ngai bawk tawh heklo. Amaherawh chu khatiang chiahlo deuh khan tunlai angah pawh Mizo mipa fa te hian a hunlai ang zel a hmanlai pasaltha te ang hen thei khawp tur mawhphurhna kan nei a ni tih kan hriat a pawimawh hle awm e.

Mizo mipa fa chuan mipa a nih a hre tur ani phawt mai. Mizo hnam hrang hrang karah Saphun a theih mahse, nihna ie.mipat hmeichhiatna inthlak erawh a theih loh. Damdawiinah thlakthleng mahse, Kristian tan chuan mipa fa nisi, hmeichhia anga daktawrte insiamtir khan mipa thlarau nge a neih ang hmeichhe thlarau tih chhut vak ngailo vin a hriatsa mai awm e! Chuvangin, mipa fa chu mipa anga seilian tura beisei kan ni phawt mai. Mipa fa chuan a nu leh pa leh a aia u zawkte zah takin a en thin tura ngaih kan ni bawk. Mipa fa chuan anu leh pa a chawimawi anga, a len hunah a nu leh pa upa tawh zawk chu a enkawl chho ngei tur a Mizo mipa fa chu beisei a ni.

Mizo mipa fa chuan a nu leh pa a hau ngam tur a beisei a ni lova, zah takin hawihhawm takin anni leh aia u zawkte thurawn a ngaithla tur a beisei a ni. A zawm theilo anih pawhin zah leh dawh thei tak a ngaihthlak sak tura beisei a ni.

Mizo mipa fa chuan a nu leh pa duhpui ngei kawppui a thlan beisei a ni a, chutia han tih chuan a kawppui tur chu a mipat pui ni turin ngaih a ni bawk heklo. Mipa leh mipa inkawp chu thil tenawm tak a ngaih a ni a, hmanlai phei chuan naupang hovin tuai-te chu an hnungah um zuiin, "Tuai tuai tuai mawngkua i ... chuan, i lîkah ek a kai ang," tiin mahni nihna hai a zahthlak zia an hriattir thin alo ni.

Mizo mipa fa chu taima tak ni tur a beisei a ni a, chhungkaw chawm thei ngei ni tur a beisei a ni bawk. Thahnem ngai takin, tawngkam mai nilo vin ram a hmangaihin a chhunga nungcha, thing leh maute a theih ang tawkin a humhalh tur a beisei a ni. Chhungkaw pa ber anih angin a nupui chu hmeichhia a nih hriatsakin a dawmkang thiamin, a tawng a ngaihthlak sak thin tur a beisei a ni.

Mizo mipa chu mipa anih sa tawh reng avangin intih pa leh zual tumna neih ngailo tur a beisei a ni. Kan mawhphurhna theuh kan hlen hian nopui dawm kan ni e.