Search This Blog

Wednesday, May 23, 2012

Aizawl - Washington kir leh lam (avan buai theih vele!)

India lam kan haw chu zinkual reng rengin hun kan hmang ral a. Chhungte leh thianthate pawh tlawhkim hman lek lovin kan khawsa ani ta ber a!  "Kan haw chhan ber ka pizawn ani miau mai si a," tiin ka inthiam lui hram hram zel a. Kar 4 chawlh neiin kar 3 dawn motor a chuangin hun kan hmang ani deuh ber a! 

North America lam kir leh a hnai tawh hle mai. Kanu chuan kan unau kimin chawei-khawm a rawt ta a. Chu erawh chu kan ti hman hram. Naupan lai atanga thiante nen kanlo tum lawk, chaweikhawm erawh kan puitlin thei ta nganglo a ni. Chutia May ni 10, 2012 zanriah unau a kanu kan kilpui mek lai chuan kapa-in min rawn phone ta rang rang mai a. Ani chuan tunlai khua a chhiat avangin Aizawl atanga Kolkata lam thlawhna a a thlawh that loh hle thu a rawn sawi duh chu alo ni a. Tichuan a thurawn angin Silchar atanga Kolkata thlawk turin chawplehchilh takin ticket kan la ta chung chung a, anlo tito em em mai lehnghal a kan nu leh ka fanu ta tur chu Jet Airways ah chuan Rs.30,000 chuang kan seng ta lawih mai.

Bungrua kan nei ve nual si nen ka farnute motorah kan leng dawn leh talo, thianpa Pu Sama Khiangte ka kova, ani chu lo phei vatin ro min relpui ta a. Ani chuan a motor leh a khalhtu min pe tawp mai a a chunga kan lawm zia kha. Zanah la la chuan Silchar lam panin kan chhuak ta a, kan cousin Ronny Singson petrol pump a thawkte kaithovin car tui kan thunkhat a, kan chhuak ta zel a.

Silchar kawng chu kum reilote liam lekah alo chhe hle tawh mai. Tlan that ngaihna a awmlo a ni ber e, hmun thenkhatah chuan bawngtawlailir leh car tlan chak zawng a inthlau vaklo tawpin ka ring! Silchar chu khawvar hnuah kan lut a, ala hma bawk a tiin Mizoram House-ah L.O. kan tlawh zawk a. Ani chuan min duhsakin breakfast tui tak min buatsaih sak nghe nghe a, a lawmawm viau a ni. Silchar airport kan thlen dawn chuan eng milian emaw hi police escortna hnuaiah minti muang hrepin an kal ta pek a. Tichuan leh, airport kan thlen meuh chuan kan hlauh ang ngei ngein  kan thlawhna kan chuangve hman talo. Minute reilote mah nise, kawngkhar an khar hman ta tlat. Kolkata kal tur ticket dang lei turin ATM kan zawng, airport chhung ami alo chhia, pawnah chak tawkin ka vei kual leh ta. Chawplehchilh a thlawk tur kan nih vangin a to leh kher tho mai. Air India chuan cheng 20,000 chuang min chawitir leh ta, thinlung ati changel hmun duh hle mai.

Kolkata chu tluang takin kan thleng ve mai a, mahse thlawhna atanga chhukna tur laihlawn nghakin kan ding thup a. Reife hnuah alo thleng a, a hnuailamah bus nghakin nisa hnuaiah kan ding leh vang vang bawk a, Janis zunchhuak tawh nen a hahthlak viau a ni. Kan thlenin tur neitu Catherine Khiangte, kan monu u fanu chuan hlim hmel putak hian minlo hmuak a. Ani hlim hmel han hmuh chu a hahdam sawng sawng theih tak tak a ni. Khawlum nen engkim mai diklo vel vek mai han tawn hnuah kan nau nui sang hmuh chu a hahdam thlak viau reng a ni.

Kolkata-ah nuber ni hnih a bazar zak zak hnu, April ni 13 zanlaiah chuan April ni 14 zinglam dar hnih bawr vel a thlawkchhuak tur, Qatar Airways ticket tihfelna lam kan pan ta a. Kolkata atang hian Qatar khawpui Doha-ah darkar 7 hnuah kan tum anga, chuta tang chuan darkar 12 emaw thlawh leh hnuin Dulles Washington International Airport kan thleng dawn a ni a (tum dan chuan). 

A hun takah kan thlawk-chhuak a, Doha pawh a hun takah kan thleng niin ka hria. An airport chhung kan lut chu kal lam ang bawk khan anlo zi leh nuai nuai mai a. Mite chu an tlan hlawk hlawk a, tlanlo ate pawh chu an ding cham pet put hlawm mai a ni. Washington lam thlawk turte kalna tur kawngkhar (gate) no. chu a hma ang bawkin hmuh mai a harsa leh hle mai. Kan ipte ahlai (hand baggage) an enfiah nawn lehna te chu an in nek tulh tulh ani ber a, an thil kalphung a fumfe lo hle mai.

Washington lam thlawk tur ticket an enfiahna kan va thlen chuan kan luh phalna (boarding pass) chu min en sak a, a thawktunu chuan a computer an hmeh kual hnu chuan, "kapu a pawi hle mai, in thutna a hrang vek dawn a nih hi," a rawn ti roh pek a. Kei chuan ticket pawh kumtir a kan lak tawh anih bakah engkim felfai thlap a neisa kan nih thu sawi pahin kan ticket a kan thutna tur no. te chu ka kawhhmuh a. Ani chuan, "in tlai lutuk a, bakah thlawhna chuang duh an tam em avangin tih ngaihna a awmlo a ni," tiin min chhang leh thlarawk pek a.  Thlawhnaah an lut mek si a, tih ngaihna dang awm tawh vak heklo, kal lamah lah thlawhna nang hman lovin an mahni tho hian min tumpui tawh bawk si. Huiham ka tih ngaihna hrelo chuan, "Qatar Airways ah hian kei leh ka chhungte vawikhat mah kan chuang tawh ngai lovang. US atanga kan kal lam pawh flight min miss tir tawh bawk, ka duhlo reng reng," tiin ring takin ka sawi chhuak a; mi pawh anlo hawi thap reng a... ka tum reng a ni bawk! Ticket buaipuitu chuan hun a awm tawh loh vangin thlawhna chhungah flight attendant ten min buaipui turin alo hrilh tur thu a sawi ta a, thlawhna lam kan pan ve ta a.

Thlawhna chhung kan lut chu flight attendant hnenah kan thuthmun inanglo nuai mai leh, ka fanu kum6 mi lek amah a a thu hrang tur chu ka duh loh thu ka sawi a. Ani chuan airport office lam atangin anrawn hrilh tawh thu min hrilh pah chuan, mahni a thlawkte hnenah an thutna thlengpui turin min dilsak tur thu min hrilh a; tlem chuan ka thawveng deuh! Keimahni mai kanlo nilo tawp mai, midang pawh chhungkua a zinho an thut hran tir nuai mai alo ni a, an nep kati hle mai. Thlawhna a thlawk chhuak tep tihah chuan ka chhungte pahnih chu thudun thei turin min ruahman fel sak thei ta hram a, kei erawh a hrangin fal deuh nalhin ka thut angai ta a ni.

Tlipna: Qatar Airways thlawhna te hi an thar hmel hlawm khawp mai, a thuthleng inkar pawh a zau tha. Bakah TV program a tha a, tin, video games a tha a, seat tinah phone hman theih a awm bawk. A hnathawkte hi hnam hrang hlir anni mai a, chumi chuan a tinuam viau mai. Mahse, zuang lo tur, direct flight atan chiah a chuan tlakin ka hria. A chhan ber chu, tum lailawkna a an tum hun leh thlawhna dang kan man leh tur thlawh chhuah hun a inhnaih hlawm lutuk a, flight miss a hlauhawm em em ringawt mai a ni. Tin, engemaw thuhlaah medical emergency lam mithiam an neilo niin alang. Kan kal lam pawhin mi pakhat phungzawl buaipui ngaihna an hre derlo mai, airlines dangah nive tho tak maw?!.

Keimah ringawt chuan ni ila a zia tak pawh a awm ang chu, mahse nu nau nen kan ni bawk si, zin kual hah nen phei chuan a chi loh lehzual ani tawp mai. 

Tichuan tluang takin Dulles Washington International Airport chu kan thleng ta a. Kan nau pakhat chuan phur takin minlo hmuak a...ka inthiar te te a, kan haw ta vang vang a. A tawp ta a.
NOTE: Thlalak te khi click len theih vek anni e.

Wednesday, May 9, 2012

Ka pawl zawm pakhat inhmuhkhawm leh inthlanna

Mihring han nihve takah chuan awmna khua leh tui tan emaw ram tan a pawl pawimawh tak tak zinga engemaw ber han zawmve tehi chakna a awm thin a. Chutiang pawl han zawmve ka chakna thin pawh rualpawl nan a tha ka tih bakah, khawtlang tan kan tangkai theih vena a awm theih vang a ni thin. Tichuan, eng eng club emaw ka zawmve ta ngei a, chuta ka pawl zawm pakhat chuan thu-relkhawm (meeting) an neih dawn bakah member thar lakluh chungchang  sawikhawmna leh vote lak anih dawn avangin ka member puite chuan telve ngei turin min ngen avangin kava telve ta ngei a ni. Hemi tum a kava telve na chhan pakhat erawh chu an inrelbawl dan ka hriat belh duh vang a ni ber awm e.

Tichuan, April ni 24, 2012 alo nih chuan ka member nihna hmun, Fraternal Order of Eagles, Hagerstown khua a  Aerie 694 ah chuan tlai dar 7 (April thlatawp atang hian dar 8 ah ni ala tlalo) meeting thleng hman turin kan awmna khua, Frederick, Maryland atang chuan Hagerstown lam panin ka inkhalh chhuak ta a. Hagerstown hi  Frederick atangin mel 29 (Km 47) bawr vel ani a, minute 28 emaw tlan a ni.

Kan aerie ah hian bar, restaurant, dancing hall, karaoke tihna hmun bakah pool dawhkan 4 leh snooker dawhkan pakhat kan nei ve nghe nghe a. Memberte tan dancing hall zau tak, Vanapa hall tiat thuak tur chu $100 lek chawiin thil tihkhawm nan a hman hawh theih bawk a.

Engpawh chu nise, dar 7 a rik chuan inchung lamah conference room (!) ah chuan kan lut chho ta dial a. Kawngkhar kan luh chiah chuan ticket minlo pe a, thawhlawm $1 kan pe zel bawk a. Thawhlawm kan pek akhan ticket min lo peve zel kkha ania. Khami ticket kha meeting zawh hnua duh duh pakhat in theihna ticket anih bakah meeting zawh a lucky ticket anga thum-vawr ani bawk dawn a ni.

Member nawlpui thutna hmun ka pan phei a, ka thu ve ta a. Hall lianpui maiah chuan Order of Eagle hmuchhuaktu te leh chumi aerie 694 hruaitu hmasate thlalak leh milem mak pui pui a intar thlar bung mai a. Kawngka zawn bang hnunglam lai takah chuan thuthleng lianpui, a chunga mu (eagle) thla zar duai lem chuang chu a awm a. Chumi chu president thutna a ni. A ep chiahin pindan kil lehlamah Vice-president thutna a awm leh a. Kil lehlam lehlamah Chaplain leh advisor an thu bawk a, president hnaih takin a dinglamah secretary a, secretary piah lehah chuan tul tul a puibawmtu (!) a  thu thung a ni. a pindan lai takah hian pulpit ang deuh a siam a awm bawk.


President chuan rorelna hmun tuboh an khawngri a, kan ngawi ta thap a. Eagles thuchah a sawi zawh chuan puibawmtu pakhat chuan American flag rawn  keng pheiin, pindan lai taka dawhsan kiangah chuan a tungding a. Tichuan Mu (Eagle) lianpui, dar (brass)a siam chu rawn la lehin dawhsanah chuan a dah leh bawk a. Tichuan meeting a tel zawng zawngte chuan  Pledge of Allegiance kan nei ta a. Hemi hi America flag hnuai a rinawmna thu-tiamna a ni. Tichuan Aerie chaplain alo kal leh a dawhsan kiangah chuan dingin tawngtaina a nei a, lawmthu sawina a ni ber.

Meeting naah hian topic tlangpui an siam dan chu: 1. Pawl kalphung 2. Minute hmasa chhiar.3. Minute hmasa atanga thil tih tur tih tawh sawina/ tih loh a awmin enge a chhan? 4. Tih tum thar hrang hrang saihona. 5. Hmalak dan tur hrang hrang te leh thil tul pawimawh tak tak bakah, thawhlawm tlingkhawm zat leh mi tanpui nan a semdarh anih dan tur te sawi a ni a. Tin, surveillance camera thar vuah anih tur thu leh, pawl pawisa hmang lova  member ten an mahni pawisa an thawhkhawm mai tur thute kan ngaithla a, a ngaihnawm kher mai. Kan pawl hian kumtinin dollar maktaduai tam tak an thawhkhawm chu mamawh zualte tan a sem darh chur chur thin a. Tin, naupang rualbanlo tan thil tihkhawm leh infiamna leh inelna te a buatsaih kumtin thin a ni.

Meeting kan zawh hnu chuan member thar nih tumte kan duh leh duh loh  thlanna kan nei dawn  ta a. President chuan kan vote thlak dantur a sawi hnu chuan puibawmtu-in bawm chhungah crystal dum leh var mum chu a dah hlawm a, chumi chu dawhsanah khan a dah ta a. A crystal dah dan hi a duh duhin enfiah hmasak thiang a ni. Tichuan, thuang khat (line siamin) a kalin, dawhsan, vote thlakna tur bawm awmna lam chu kan pan ta a. Vote thlak tur apiang chuan mahni veilam awm khawih hmasa-in president lam hawiin kan phar phei leh thin a...chibai bukna a ni. Hetia chibai buk hi thusawi duh nei emaw pawhin tih zel tur a ni a, thusawi tur nei chuan, "Worthy president" tiin president kha zah takin a chibai (address) phawt angai nghe nghe.

Vote kan thlak chu mimal member ni tura kan duhlohvah khan crystal dum kan dah zel a, kan duh ate-ah khan crystal var kan dah zel thung a. Crystal dum nge a var tam zawk kha puibawmtu khan an en a, a tam zawk a sawi hnuah Worthy president, worthy vice president leh advisor ten an en leh a, member dangte pawhin duh chuan a en theih a. An en apiang khan an hmuh dan an sawi nghal zel bawk a ni.

Inthlan zawh chuan chaplain-in tawngtaina hmangin, "Engkim siamtu chungnung ber Ropuia" ( a tih dan) chu chawimawi chungin kan inhmuhkhawm chu a khar a. Lawmman mantu tur ticket number an vawr a, ka manlo chiang leh viau a, mahse a free-in ka duh duh pakhat ka inthei tlat. Motor khalh tur ka nih vangin intalo chuan midang ka pe a, Rolling Stones hla, "Waiting on A friend" ngaithla hmasa berin ka inkhalh haw leh ta a.

Tun atanga kar hnih naah trustee thar thlanna kan nei leh dawn a, chumi erawh chu kan meeting naa anlo duan lawk tawh angin, inthlanna buaipuitu tur ten engkim anlo peih fel vek anga, chhun dar 12 atangin tlai dar 7 thleng  duh hun hunah va thlak mai tur ani tawh thung. Eitur a thlawnin a awm reng bawk ang.

Tuesday, May 1, 2012

Nunhlui thing fe fe!

Tunhmate kha chuan ruihtheihthil khan minti buaive thin khawp mai a. A rim nam leh namlo chi kha ka duh vek zel mai kha ania, alo hoh theih viau mai. Chutiang vang chuan mi nuih leh mahniah pawh insitna tur atam thin viau reng a ni.

1.Tumkhat chu Kulikawn thlanmualah thlan kan lai a, tlak lam, Tlangnuam block (Patan) veng epah ani nghe nghe. Tichuan, kan lai thukta viau tihah chuan thlan hlui kan laichhuak ta nawlh mai a. Kuang chim tawh kan lai chhuak a, mihring ruh leh a thi awrh, 'Rosary' (Catholic tawngtaina) tuiek tawh, dar tuiek hring nghal tawh a awrh pawh chu kan hmu a. Tichuan, kei a phawk chhuak chuan a luruh leh  aban ruh chu hawn ka tum ta roh pek a. Ka rilruk dan chuan a luruh kha bati chhit nan, a ban ruh kha phenglawng siam nan ka ti rilru a ni.

Val upate chuan min khap tak avangin a rukin a hapui ka phawi hram a, chumi chu ka hawn ta thova. Chuti chuan leh, zan lamah a rim namlo chi ka kai chhelh chhawlh tihah chuan ka khum bulah mi pakhat dingrun hian ka hmuta tlat mai a. Ka pindan hi kan inhnuai zawng zawng kha keimahin awm nan ka hmang a. Tichuan thil rimnamlo chi hnathawh ningei tur chuan, chu ka thil hmuh chuan, "Ka ha min pe rawh," rawnti tlat hian kala hre zui. Khum atanga zuang chhuakin kan kawmthlang lungrem ko atang chuan kawngpuiah ka tum thla a, thianpa Madawnga-te (Kulikawn YMA president ni thin) inah ka tlan ta nal nal mai a nih kha.

Ani Madawnga lah, kan thianpa tho Hmingliana motor carburator alh a hup hlum tumna lamah a kut a kang sawrbawk nasat lai, a tui hlup hlup lai alo ni kher bawk. Tichuan, hlau em emin a khumah ka zuanglut, thaw hleithei lovin ka hrilh hlawp hlawp a, ani lah chuan alo hlau ve nasa mai, kan nasalo dun teh e.

 Thianpa Madawnga khumah chuan kamu ve zun mai a, a kut kang natak maiah chuan saphai thau a chulh a,  rizai-kawr ang chi, puan pan takin a khuh dir diar bawk a. Ani mang tha bik vak talo chuan ka hmaiah a kut durh keh chuan min rawn chulh zauh nghe nghe. Inthlahrunna tlem awm nen chuan kaitho lovin ka inhrufai ve mai bawk a. A tuk lamah erawh hlauve tho khan fiamthu thawh nan min hmang ta chiam zui a... rim nam chi emaw, namlo chi emaw lo ruih chhilh chhelh fo kha thalo tak a ni. Hmuh loh tur tur kan hmu duh dawn riau.

2. Kum 1991 kumtawp lam a ni a, Mizoram sports department sponsor-in Delhi leh Himalaya tlang bulthut velah, "National Annual Adventure Festival" a tel  tur zinga thlan kani ve a.  Tichuan kan hunte chu hlim leh nuam takin kan hmang a, Rishikesh, UP atangin Delhi lam kan pan leh ta a.

Delhi atanga Mizoram lam kan pan leh hma, Delhi kan awm hnuhnunber zan chuan kan zing ami, RK-a (Champhai) chuan, "Hawh u Agra i kal ang u," a ti ta roh pek a. Keini ho chuan pawisa kan neih tlem tawh vangin kalloh kan duh a. Ani RK-a chuan kal a rawt tlat avang chuan pawisa  anei anih ringin, kei, Pazawna (Kulikawn), Sangpuii (Chawnpui) leh Rk-a (s/o Vanbawiha, Champhai) te chu Agra kal tumin kan zan chhuah ta a ni.

Auto Rickshaw kan la a, kan tlan thui tawh viau tihah chuan Rickshaw driver chuan Agra a kal theih loh thu leh taxi zawng mai turin minti ta a...Auto Rickshaw tan chuan a hla viau reng mai a. Kan chhuk dawn, chuanman ape tur chu Rk-a chuan khami bak pawisa  aneih loh thu  a sawita mai. Keini lah pawisa kan nei bik der tawh silo, bazar nan kan neih ang ang kan hmang zo tawh si. Tichuan kirlehna tur pawh nei lovin kan hawi kan hawita mai a. Sangpuii tih loh chu kan nu phut hlawm a... a rim nam chi.

Kan piah hla fe ah chuan Delhi police gypsy pahnih an ding chu kan hmu thei a. kan zinga tu emaw ber ngaihtuah chhuah nge ka hre talo, mahse police hnenah chuan kan phei ta chhak chhak mai a ni. Han inthlahtir ngawt kha nithei heklo, kan zing ami pakhat chuan keimah chu, "Vietnam ambassador fapa" angin min sawi ta pek anih kha. A sawi takah chuan chutiang ang deuh a hawiher siam angai ve ta, avan hahthlak tak em. Min hrechhuak anga min hlap zek ang tih hlau chung chung chuan kan betlawn ta a.

Kan zing a pakhat kha police S.I. anih vangin han chetvel dan tur a thiam hlauh zawk a, min hrechhuaklo mai mai nitain ka hria. Ani  kan police thian tan pawh han tih ngaihna dang vak awm tawh heklo, kan thian zing ami khan a sawi zo vek tawh si a!  Tichuan, police inspector chuan a thutna, Gypsy hma seat min kian a, a hnungah ka thian dangte nen chuan an thu a, Vietnam embassy thleng min thlah ta a. Gate bul kan thlen thleng min thlir zui a, mahse luh tum awm taka kan kal zel vang emawni dawn... min kalsan ta a ni. Tichuan Mizoram house lam panna kawng Rk-a chuan alo hre hlauh mai a, reiloteah chuan Chanakyapuri a Mizoram House chu kan thleng ta a ni.

Vietnam Embassy nen khan Mizoram House a inhnaih tihte kha ka kalpuite khan anlo hre hman tlat. Delhi vawikhat kalna siah chuan an hawizau hman viau a ni. Englekhawle, a chet thin theih hle mai... ngaihtuah kir leh chang hian zah chem chem a awl duh hle. Miin hmai chhana an sawi chhuah chang phei chuan, zalo  leh zak rilru tak a nuih vun vun a awl duh hle. Thaw-te thleng hian a ipik up up thei mai thin.  :)