Search This Blog

Sunday, February 26, 2012

Kamera leh kei!



Ka naupan tet atangin kamera kianga tal tam ka ni a. Kapa hi kum 1970 chho chawhma-lam khan Aizawl a amateur photographer tlemte zing ami a nive thin. Chunglam atanga bihthlak chi, "Yashika kamera" a hmang thin a, tha viauin ka hre thin. Kapa pisa kal chhungin kanu-in thlalak lamah alo chhawk thin a, ka zuive hnak hnak thin a. Kapa pisa bang lohaw chu kan in pindan chhak dinglam, Tlangnuam kawng ân lam a 'darkroom' ah chuan lutin 'roll film' te chu thlalalak damdawi a silin a 'develop' thin a. Dark room chhung, bulb rawng sen thim ruai kar a kapa che vel thlirte kha nuam ka ti thin hle mai. Naupang mai ka nih vangin tihpalh awm thei a tam a, ka awm tam erawh rem a ti ngailo thung.


Kapa lak:

Ka len-deuh hnu chuan thlalak 'roll film' a damdawi a sil dan leh siam dante chu min zirtir chhove ta zel a. Shillong atanga kalo kir leh hnu, kum 1984 ahte kha chuan Darlawn nula tlangval thlalak pawh ka siam ve nual nghe nghe.

Mi hausa chhungkua atanga seilian ka nilo bawk a, mahni pualin kamera hi ka nei har khawp mai. Click III mi hmannu kha ka neih hmasak ber ani awm e. Chu pawh a changa la theilo thin, tang leh tlat mai thin kha a ni a. Chu tih lovah chuan kum 2008 khan digital kamera fahrah ve tak pakhat ka nei ve ta. Pawisa chuangbang neilo tan chuan a leina man tur intuak chhung a rei duh ngei mai!

Kum 2010 ah Minolta siam 10.2MP compact digital kamera ka nei leh a, chu erawh kum 2010 September thla a dil nuam tak mai, "Deep Creek Lake" an tih kam a chhungkaw camp out kan neih tumin kan tibo ta hlauh mai. Kamera nei lova awm nuamlo kati ve tan tawh alo ni reng mai a, rilruah alo lang leh zauh zauh thin. Tichuan BestBuy dawrah kalin ka pocket money tur ka dahthat chuan Sony kawmpani siam, Cyber-Shot 14.1 MP, 25mm wide-angle lens hmang chu ka lei leh ta a.

Mahni inhrêng taka ka khawl atang ngei mai a lei ka nih vangin $200 chuang awrh man lek mah nise ka lawm kher mai. Thla kan lakve te lah chuan thiante'n tawngkamtha-in mawi min han tihsak changte a awm ve thin a, dawnsawn a nuamin a lawmawm thin takzet.


Sony Cyber-Shot hmang a ka thlalak (edit loh):

Ka fanu Janis-i hi Mizoram lam chhunte'n an la hmuh loh vangin hawpui kan tum ve ta a. Janis-i tel a chhungkaw inhmuhkhawm hmasakber tur anih vangin thlate pawh tha ve deuh lak a tha dawn a ka hriat avangin kamera pangai ve tak, keini chhungkua-in kan neihzawh tawk awm tur ka dap tan ta a. Electronics dawrah ka kalkual nasat bakah internet hmangin ka zawng nasa ngei mai. Chumai ani nang, thlalakna lam lehkhabu, "Popular Photography magazine" ka chhiar nasat phah hle mai bawk.

"Nikon (pronounced 'Knee Kon') nge Canon, nge Pentax..." tih ngaihtuahna ka hman bakah, ka chhiar a a zawhkual hrep hnu chuan duh deuh pakhat, Mizo zing a larlo ve tak, ka mitla deuhtu ka hmuta tlat mai. Chumi chu NEX-7 tih ani a, Sony company siam thar a ni. NEX-7 ka hmuhna chu Popular Photography magazine niin, "Camera of the Year 2011" atana anlo thlan chu ani nghe nghe.


NEX-7:

Chu NEX-7 chu 24.3MP niin, te takte, DSLR leh compact inkar ami ani ber awm e. He kamera tetakte hian thil tam tak, kamera dang tih theihloh a ngah kher mai!

Chutiang teh hrep a tha ani tih nei tawhte leh thlalakna bu meuhin an fakna ka hmuh hnu chuan kan nupa inrawn-in lei kan rawtve ta a. Phur takin biakhlatna (telephone) kala a, ka beta hlawm a. Duhtu (demand) an tam vangin khawi dawrah mah leitur a awmlo. February ni 13 zanah biakhlatna hmangin ka order ta a. Karkhat velah chuan an rawn thawnchhuah theih an beisei avang a 'order' ka ni.

Ka order-ni atanga ni 2 naah chuan 'memory card' leh kamera bawm (case) arawn thleng mai a. Kamera erawh e-mail atanga ka chhuinaah pawh "In process" tih ani reng ta mai. Ngaih thalo tak a ka awmlai chuan e-mail ka dawng ta a. An thu minrawn thawnah chuan March ni 23-ah an rawn thawn theih dawn chauh thu an rawn sawi hi alo ni a. Keini chhungkua, March ni 15 a Mizoram hawtum tan chuan a manganthlak duh hle mai. Ka phone ta sek a, anni lam chuan e-mail ah "re-schedule-ni" rawn thawn leh-in, March ni 2 atangain order awmsa a indawtin an thawn chhuak dawn tih a ni thung. February ni 22 chuan e-mail dang dawng lehin March ni 30 ah an rawn thawn chhuah theih choh hmel thu ani leh ta dawrh maile, huiham. Tu tihdan takah emaw tunlai chu ka puja fuhlo thei khawp mai.

Engpawh chu nise, ka kamera awh ve em em mai chu ka nghakchhuakzo dawn lovin ka inhre ta a. Kan nupa inrawnin NEX-7 order thaichhia-in (cancel), Sony siam tho, A65 DSLR chu kan order leh ta zawk a. Sony A65 ka thlan na chhan chu he kamera hi TIME magazine-in "Invention of the year 2010" a an thlan, an chanchinbu kawmah pawh an chuantir van Sony A55 tih changkan belh (improved version of Sony A55) anih vang a ni. "when you snap a picture, the mirror that's been redirecting the image to your eye and to a focusing sensor pops up momentarily as the image is captured. Until it goes back down, the camera can't focus. Sony's Alpha A55 fixes that with an ingenious translucent mirror that stays put. That means you can shoot up to 10 perfectly focused photos a second and record HD video that never goes blurry." -- Time magazine



Sony A65:


Hei meuh chu Pathian zar a dam chuan March ni 17,2012 ah Mizoram chhungah ka hmetri ve kharh kharh tawh mai dawn a ni. Mi angin man tober ber chi nei zolo mah ila, kan chhungkaw tlin tawk, mahni kutchhuak ngei mai a kan leive theihna hian thinlung chhungah minti lawmve thin hle.


Kamera thar hmang a ka thlalak hmasak ber, a ngai ngaiin:

Sunday, February 12, 2012

Chheile -2 !

Visa dilna ka thehluh khan, "darkar 24 leh 48 inkarah beisei tur tih kha enge a awmzia," tiin ka zawt tawh a. Ka zawhna chhan pawh chutia sawi chung khan zinglam a dilna thehlut ho chuan tlai lamah an lam leh theih thin vang a ni a. Clerk chuan, "chawhhma dar 11 hmaa thehlut tan chuan tlai dar 4:30 hnulamah an beisei theih thin. Nang chu tunah i thehlut chauh a vawiinah chuan beisei chi ani lovang," tiin min chhang a. Kei chuan, "anih chuan hei, thehluh hun tawp dawn, tlai takah ka rawn thehlut si a, naktuk atan chuan chawhma dar 11 hmaa thehlut ang ka ni dawn tihna a ni maw. A nih chuan naktuk tlai lamah ka beisei thei ang em," ka ti zui zat a. Ani chuan, beisei a pawi loh tur min hrilh mai a, a chian ngamloh thu leh e-mail/txt a min rawn hrilh zel dawn bakah ka chhui theih dan min hrilh a. Tichuan ka hawsan ta kha a nia.

Nilaini apiang hian ka fanu Janis shot (injection) tur a hruai a ngai thin a. Visa dilna thehluh ni kha Thawhlehni, ni 7 ani a, a tuk chu Nilaini anih tak chu. Tichuan, visa/passport lam tura kal a ngaih tak thutin tiin, ka fanu shot lakni chu Ningani atan ka sawn tir ve mai bawk a. A tuk Nilaini chuan ka fanu skul ban (chawhnu dar 3:30) chuan, nidang a shot la tura hruai nghal thin chuan a putea tein lam ka panpui ta a ni. A putea hi a hma nia khan Janis alo awmpui lawk hman dawn em tih kan zawt hmasa tawh a. Anu hnabang lo haw in rawn lamkual mai turin kan inbia kha a ni a.

Midang hnenah mahni fanu va dah meuh a 'visa an peih tawh' tih thlir reng a ka nghah chu tlai dar 5 a pelh hnu, ka fanu te in an rawn thlen leh hnu pawh chuan ka dawng thei ta reng reng lo mai. Huiham, Nilainiah chuan a chhuak dawn talo anih chu, ka nghak thlawn e. Ka thehluhna thiamloh a ni lova, ka thiamloh nipawhin ka hrelo. A 'beisei theih' tih a sawi a, ka tan kar a hlat em avangin an khar hman loh nan chhuah vat ka duh vangin kalo inpuahchah ve ni maiin ka hria!

Ningani alo thleng leh ta. Visa an peihfel tawh tih min rawn hrilh ta bawk. Hemi ni hian allergy lam doctor hnenah ka hruailo thei tawh lova, ka hruai ta a. Chutia a shot lak hnu, darkar chanve nghak tura kan thutlai chuan ka fanu ha-nghing tan chu ana ta a. Kar hmasa lam khan dentist-in a ha nghing a phawiin pakhat zawk chu a na a tih loh chuan a phawi hrih dawnlo tih min hrilh bakah, a nat chuan ko turin min chah kha a ni a. Janis-i nu min rawn chhawk hun nghah pah chuan dentist chu ka ko ta a. Janis-i nu pawh lo thlengin inbe hman lovin, kan invai liam a, ka kalsan ta a. Motor helkual pahin dentist pisa clerk nen chuan kan inbe zel a, appointment chu ka siam fel ta a, tlai dar 4:45 bawr vel chuan Washington, DC lam chu ka pan ta a ni.

Washington, DC helkual pawp kawngpui I-495 thlen hma zawng, I-270 kawngpui (highway/Freeway) chu pangai takin ka tlan vei par par a. Tichuan le, Maryland leh Virginia state inrina, Potomac luipui chunga 'American Legion Memorial Bridge' ka thleng dawn chiah tih chuan motor kal reng reng a awm talo, kan ding thup ta mai! Radio kan ngaithla a, accident na tak kan hmalamah alo awm chu niin. Visa/passport lam hnuah in ka haw anga ka mu-sek (nap) ang tih nak laiin, ka thil lam tur pawh chu ka lam hman ang em tihlam a ni ta.

Han pen chhuahna mai tur lah a awm der ilo. Peng awm hmasaber chu ka kal tumna panna kawngpeng, George Washington Memorial Parkway kha a ni mai a. Chumi lah chu mel hnih (Km 4 vel)emaw lekin thlenglo mah ila, kan chetsawn that duhloh em avangin ka thleng hleithei der silo.

Khua pawh a thim ruai tawh a, tlai dar 6 a ri thuak ta mai. Visa/passport lam chu khami ni atan chuan beisei tur a awm talo. Ka ngaihtuah ber chu, "khawilam atangin nge haw tum ila tha ang aw," tih ngaihtuah lam a ni ta. Ka penna tur lamah chuan ka peng ta thova, chuti lam atang chuan remchang hmasaah hawna tur lamah pen chhuak leh ta ila ka ti a ni.

"Chhei" Km 5 emaw lek kan tlan hman tihah chuan chuti lam pawh chu kan ding leh ta tlat maile. Radio vêk chuan motor accident a awm tih a rawn puang leh ta. Hun khawhral nen, zun a chhuak tan tawh bawk, kannu lah chuan chanchin min rawn zawt ta deuh deuh. Ka penchhuah tumna peng lah chu lehlam an inhnawhkhah vek avangin Washington chhung, Georgetown a lei pakhat, 'Key Bridge' thlen a, veilam a kual a 'Canal Road' lam atanga haw tum chu ka rilruk ta zawk a. Chumi lai (bridge) ka thlen chuan zan dar 7 a ri der tawh mai, "A-si". In ka thlen meuh chuan zan dar 8 ari tawh a, mut-sek (nap) chu khawilam. Chaw ka ei a, hnalam kal turin ka inbuatsaih zui ta a ni.

Zirtawpni chu kannu a chawlh vangin thinthiin ka muhil thei a. Tichuan hahdam takin ka thova, chaw eikham hnu chuan inlam tul ilo ti a kannu ka puih hnu chuan Washington lam bawk kal turin ka chhuak leh ta a. Ka chhuah hun hi dar 2:30 bawr vel a ni. Ka chhuah hma chhan pawh, 'engemaw kawng lakah a awm leh pawhin ka tlai tawh lovang, money order ziah dikloh pawh an hming anih vangin pawisaah min chantir sak theih takin' tih vang ani ber awm e.

Dar 4 rik hma hretah tluang takin ka thleng thla a, money order a an mahni agency hming lo inziak tawh chu kan pe a, ani clerk chuan pindan-ril lam a panpui vei vut a. Nur nang nangin alo chhuak leh, "sir, keini chuan kan thleng theilo tlat mai. An mahni, money order lamah thawn mai ta che, avan pawi ve aw," a rawn ti zawi deuh sup a. 'Sarigama papa, hairehai!' love tak ani awm e. Chutah le dar 4 alo ri a, inchhungah tumah awm an phal talo. "Nakin dar 4:30 ah kawngkhar kan hawng leh anga, chutah chuan visa/passport a lam theih ang," tiin nui sangin min chhuah tirta hlawm e. Nui sang thlir nuamlo pawl tak ani awm e.

Pawn lah chu a vawt vur mai si, .C phei chuan minus hial ani ang chu mawle. Awmna ngai renga awm chuan ka khawngzo mai dawnin ka hria a, dawr velah chuan ka lutkual ta a. Dawr hmasaberah chuan kan lut tawl mai a, an thil zawrh chuan min tinui chhuak huk nghe nghe. Mipat hmeichhiat hmanna lam atana hmanraw chi hrang hrang zawrhna alo nia, then tha in ka chhuahsan leh ta a. A chhak maiah chuan thuamhnaw dawr a awm a, kan lut ve rawih a. Nalh tih ve tak (lei dawnlo mah ila) ka hmuh chu kan thlek kual vel a, "chheile" avan to tak em! Tshirt pakhat chu $119+tax (Rs 6000 dawn) anih pek chu mawle. Rilru tete chuan "vel mai mai che u hian aw," tiin ngaisang lemlo tak chuan ka chhuahsan leh a. Dar 4:30 a rik dawn tawh avangin ka kir thla a, Afghan nula pakhat alo tawng zet zet a, ngawi rengin ka ngaithla ta a.

Kawngkhar an rawn hawng a, a thleng hmasate kan inhriat avangin tumah inchuhbuai lovin thlen hmasak dan indawtin kan lut a kan intlar ta a. Lak chhuah dawn a, hming ka sign lai chuan clerk chuan, "Stay safe, have fun" tiin nui ver verin min thlah ta a ni.

Tuesday, February 7, 2012

Chheile!


Vawiin February ni 7, 2012 ngat zawng Lungleng ho tawngkam takin, mak tih hmel putak a "A-si" tih emaw, "Chhei" pui hliah hluah tham nihialin ka hre mai! Washington, DC leh kan awmna khuavel kavan leu kual nasa tak em, ka duh rêng vang erawh ani hauh silo!

Tun hma kha chuan Indian visa dil tur hian Washington DC metro area amite hi chu Indian embassy ah kalin, dilna ziakchawpin an thehlut nghal mai ṭhin kha a ni a. Khatiang ang kha ani tawhlo tih ka hriat thawi chu chiang zawka ka hriat theih nan Indian embassy website ka lutta a. Ka hriat thawi ang ngeiin, embassy lamin dilna chu buaipui tawh lovin agency "Travisa Outsourcing" te chuan anlo buaipui tawh alo ni a. Visa dilna pawh chu an website https://indiavisa.travisaoutsourcing.com/homepage chhungah chuan ziak felsain, khawl hmanga chhut chhuah (print) angai a. Chumi chu thehluh huntur kan siamah chuan thehluh chauh tur hi alo ni a, a kikawi sa nghal hrep mai. Indian visa hi nupui/pasal emaw fate tan emaw chuan a indilsak theih avangin, chhungkaw thil ka zuk mal beih dawn anih ber chu.

Tichuan le, nidang aia hmaah ka fanu mutui laitak chu ka kaitho ta a. Aha a nawh zawhin a hmai ka phihpui a, breakfast chu hmanhmawh takin, zan lama ka hrilh lawk angin, sipai takin eihun chhung bituk thlapin ka nawr hmanhmawh a. Ka rilru tak chuan ka khawngaih reuh khawp mai. Mahse, a skul kal ka thlah hnuah Washington, DC kalkawng ka kal hun tur chu, office kal, kawng tawt lai (rush hour) tak anih dawn avangin ka tlai ang tih ka hlauh vang ani bawk si. Engpawh nise, tur nawn ngai lovin fel tak leh zai rat rat chung chuan a thil eizo chu inthlak turin a pindanah a lut ta a.

Ka kalna tur vel hi motor dahna vang thei tak mai anih vangin ka hnathawhnaah chuan motor ka va dah a. Chuta ṭang chuan hmanhmawh takin taxi hmangin ka kal chhunzawm ta a ni. A hmun ka va thleng chu dilna ka thehluh turah chuan tihsual ka nei palh ta hlauh mai. A hmunah chuan dilna siamthar tul thila hman tur computer an hung thliah nangin, kannu hmingziak (signature) ka mamawh tlat mai si. Tichuan KM 73 a hla kan awmna lam pan chuan ka tlan haw leh nal nal angai ta anih chu, huiham.

In ka thleng, ka printer a nuar ta tlat mai le. Kan chenna piah a Fedex office ah ka tlanlut, sumdawn nana hman tih hriat tak mai a an internet muang fan raih mai hmang chuan Indian visa dilna chu kan buaipui leh ta a. Ka peih fel a, ka hman-man ka pek hnu chuan kan nu hnathawhna, KM 30 dawn chu a signature mamawh vangin ka pan leh ta a. Kawngka rawn hawng zauhin a rawn sign zuai a, ka tlan chhuak leh nghal a.

Ka rilruin, "Kal thlak leh hmain kan enchiang leh lawk teh ang, a hma pawhin enchian hnuah sual ala awm cheuh kha," tizawnga ngaihtuahna neiin kan thlir nawn leh a. Dilna phek (application form) kha a hma ami ang nilo, a thar anih avangin kalo hmuh loh,a hmasaa awmlo, thlalak hnuaiah chuan signature alo ngai leh a nih chu, huiham. Kannu hnathawhna lam bawk pan chuan ka inkhalhchhuak leh ta a. A signature dang ka mamawh thu ka hrilh tur ka phone min chhang tur, a ṭawng urin alei (tongue) alo seh ve bawk.

Huiham, diklo a awm tawh lovin ka hria... Washington, DC lam panin ka chhuak leh ta. Zing dar 8 bawr vel aṭanga chutia inkhalhbuai sek chu tunah chuan chawhnu dar 1:40 a ri der tawh mai. Kan chenna khua aṭanga km 40 vel ka thleng tihah chuan motor khalh pahin, "diklo a awm takin," tiin phurhte ṭhutna (passenger seat) chunga file folder chhung chu kan keu let mai mai pek a. "CHHEI" a ni tawp... huiham, ka fanu visa fee tur 'money order' ka ken kha a nilo zawk $30 zawk a ni tih ka hmu leh ta a nih pek chu. Hetah zet zawng ka rilru chuan naktuk lamah chunzawm tawh mai chi nitein ka hre rumrum hman a. Mahse, vawiina ka tihfel loh chuan nithum a zawnin Washington-ah ka kal angai dawn tih ka hre bawk si. Phur surh lo vei tak chuan ka inkhalh kîr leh ta boh boh a.

Indian visa dilna ka thleng ta a, ka hnathawhnaah motor pawh dah tawh lovin, mi karah a inthuah em a dah angaih loh chuan dahna zawn mai ka thlang ta zawk a. An office kawngkhar chu muangchangin ka hawnglui ngat a, rilru a zalo taksi chuan nui deuh sangin clerk hnenah chuan, "Here i am... again" tiin bul ka tan a. Ani chuan hnazo takin dilna chu a mal malin min enfel sak a, kan titi pah zel a, fiamthu alo duh ve phian mai a, ka thawl huai paw'n ka inhre nghe nghe awm e.

Diklo awm lova a hriat hnu chuan kava intlar ve ta ran a. Ka hma chiahah chuan Malaysian American awm nen chuan kan titi a, India ram nita a piang ka ni tih a hriat chuan kawngsir a thil zawrh a eingam leh ngamloh tur thu min zawt a. Ka bawl chho ta a, ani lah chu fiamthu duhve deuh mai lo niin, clerk te zawng zawng chuan kan fiamthu an rawn zawm ta a, kan hlim ta phian mai. Ka hun a thleng ve ta a, clerk chuan mi biangbiak a thiam viau mai a, dawr an nuam hle mai. Ka hah hmel a ti deuh ania'ng chu min zawt ta chawt rêng a, kan hrilh chiah mai chu a nui nasa teh e. Tichuan a tuk tlai lama visa/passport ho lam turin kan inhrilh hnu chuan inthlen hlan nghalhlel takin ka chhuak ta a.

"A-si" chaw ka ei theihnghilh daih mai ka ti. :D