Search This Blog

Tuesday, February 22, 2011

Bairabi lam tho

Bairabi ah hian ka tal ve nasa thin hle. Tum khat chu Bairabi Police O.C. GB Gurung te nen Assam ramah Assam police phalna lain Sazuk kah tumin kan chhuak a. Hemi tum hian Pu Gerard-a, keimah, Pu Gurung leh uisathiam thawh tu pasaltha tho Bairabi khua te kan ni.

Assam police station kan thlen chuan kan in report zo a, ngawt zim tak chu kan lut ta a. He ngawah hian Sazuk pali an awm tih kan hriat sa vanga kal kan ni nghe nghe. A khan tha tur ah chuan kan han insem darh char char hlawm a. Chutah uifing neitu chuan a uite hruaiin ngaw chu an hel a, kan hmalam atang chuan Sazuk chu an rawn zim/hnawt phei tan ta a. A uifing te pahnih bauh lauh lauh pawh ka hre thei ta a, ka silai hum pawh chu tharil pawh zauthauna in a khur tan tawh a;heihi kah tur awm hnaih deuha mihring awm danah ka ngai ve mai. Hetih lai tak hi niin ka hria fimkhur angaih lai ber thin chu. Kan hawi lam lamah kan sa men tawh thin si a, fimkhur loh chuan thiante kah palh a hlauhawm em em thin reng a ni.

Chutia kan ui hruaite an rawn bauh lauh lauh lai chuan pakhat zawk chu a khek tuar a, insual thawm kan hre zui ta nghal a. Chutah le, silai a ri ta dur mai a, a reh leh ta vang vang mai le. Kan han nghak deuh vang vanga, thawm dang a awm tak miahloh avang chuan silai kan han ti ri a, ui thawm kan hriatna lam atang pawh chuan vawikhat a rawn ri ve ta a, kan va pan khawm ta a ni. Kan va thlena kan thil hmuh chuan lung a ti chhia in ka nghilh nghal dup ni berin ka hria. Kan ui hruai chu tu emawin alo kap alo ni reng mai, avan lainat awm tak em. A kiangah a fapa (ui fa) chu thutungin a thaw hlap hlap mai a, tap ni awm tak hian a a 'nghit' chik chik a, thawm a siam rit ret reuh a. A ui neitu ber chuan a kaptu um alo tum mek ka thiante chuan an dawm bet bawk, khami tum khan umzuiin umpha sel chuan a kap duh ngeiin ka ring.

Hlawhchhamin Assam police station lam kan pan ta a. Anni chuan tunge ramvak anlo hre reng mai a, Tukuk mi hausa fapa alo ni a. Tichuan, Bairabi lamah tawng miahlo vin kan haw ta a, a neitu chuan a ui duh tak mai, in leh rama a thiantha ber chu pawmin a mittui chu aluang zawih zawih reng maia, thlir zeuh zeuh loh a har si, hmuh avan hreawm tak em. Chu uifing chu kuang mawi tak siam sakin kan vui liam ta a. Tuikuk pa pawh chu police ten manin lei a chawi teuh a, a silai a chawi tel nghe nghe a ni.A kah chhan pawh a ui nen an insual chu a ui thlavang hauhin a kap ta mai niin a sawi nghe nghe.

Tum khat leh chu Pu GB Gurung, Pu Zara (Kulikawn), Pu Gerarda (Skylinks neitu Pu Tony u) leh keimah chuan rel kawng an laihna lamah sakhi an chhuak nasa tih an sawi chu va beih kan rilruk ta a. Vai ho chu an lo thawk mur mur mai a, a then lah thil chhipchhuan pahin an zai lang lang bawk a. Mak deuh mai chu an kiang maiah chuan sakhi te chu ngam takin an lo tla hlawm a. Keini min han hmu chiah erawh chu 'phit' tiin hnim buk karah an lut ta dial a. Mizo hmel an hre hrang ngei mai, hlauh tur leh hlauh loh tur an hre hle mai kan tia, kan nui tet tet hlawm a, a hnu erawh chuan ka ngaihtuah thui hle. Hemi ni atang hian a ni maithei, ramsa hlauha awmloh tumna rilruah ka neih tan kha!

Kan phei zel a, mau karah chuan sakhi chal zet mai hi ngawi rengin alo ding reng ka hmu a, ka silai ka lek chho dawn chiah tih chuan ka thianpa chuan, "keiman keiman," tiin kah a rawn chuh ta roh a. A han tin a, a silai mu a tlawlh leh roh si, a ri khauh ah sakhi a tlan leh bawk, kan chan chal kher asin. Tuikuk ho chul ramah kan chhuak chho a. Hetah hian khua chu thim lek lekin,unau-hmelhai vel a ni tawh. Chul hnih emaw kan kal tlang tawh tih chuan Pu Zara chau chuan a silai chu pu peih tawh heklo, a hnuh ten a hnuk ta vel a. Hmehen (flashlight/torchlight) kan hmet enga kan melh kual zel a, mual lehlam thleng te chuan kan han chhun thin a. Sakhi mit ngei mai chu a meng hring ta kalh mai le. Pu Gurung chu silai kah thui ber Enfield Mark111 (303 rifle) keng a ni bawk a, ani chanah kan dah ta a. Pu Zara chuan a hmehen (torchlight) chu chhun sakin, a nghawng atanga a awm a tlang tura riruat/chhutin a kap ta a.

Ral lehlam hnim chu a ri nghal buan buan a, kei lah chulam hawia tlan phei ka rual nghal a. A lo lum thui phian mai a, khutah deuh chuan Thang buk kara alo let reng chu ka zuk hmu ta a. A kawchhung rawn baw chhuak te chu," Sa chek a uihawm," tiin ka hnawh lut leh vel chu min nuih nasa hle mai. Mizoram police silai kah thiam chhuanvawr nge nge, a tumnaah chiah, anghawng atangin a awmah chiah chhuakin a kap fuh a ni, athiam hle mai. Hlim takin, hah pawh hre tawhlo chuan kan Jeep ken ZRM 1006 ah chuan kan lut a, haw pah chuan sihal tlan te kan inthemthiamphei ta a, pahnih chu kan kapthlu leh hram a. Ti daih ila, sihalah hian chi hnih an awm niin ka hria. pakhat chu sen deuh thur niin, a chidang leh chu chhawhchhi buhpawlh rawng lek lek a ni. Rawng sen deuh thur sa chu thang bik riaua hriatna ka neih laiin, a rawng dang zawk chu uisa nen inang hlein ka hre thung.

Friday, February 18, 2011

Bairabi lama ramvah

Ka sawi tawh angin Bairabi ah hian pasaltha Pu Gerarda te in hi kan innghahna ber a ni. A ni hian tul a awm chuan kan leilet te pawh tlawmngaiin alo buaipui thin. A in a thleng ta chu ramvah peih ve ve kan ni bawk a, kan titi pawh a inmanin, kan phusa dun thei viau.

Tum khat chu sikul naupang hoin, "Zawhte lianpui, Kel aia lianin kel a seh," an rawn tih chu kan va thlithlai dun a. A hnu atang chuan Kelral (Sakei chikhat) emaw Keite emaw niin ka hria a mahse, Pu Gerarda chuan Keite hniak anih thu min hrilh a. Mihring a hnaih em avangin mihring a tihnat hmaa kah kan rilruk ta a. A sa seh chu khai kangin, Tawktarh (bait/lure) atan kan hmang ta a. Zanlai kan chan thlen zak hnu pawh chuan alo lang ta reng reng si lova, min chanpuitu lah chuan a zu ah (Tuikuk zu) tlak pawp pah chuan, " Alo chhuak dawnlo aniang, keimahniin zawng mai ang," a ti ta roh pek a, anuam duh vaklo khawp mai.

Ka thuthmun atanga ka thawh chhuah pah chuan, Sakhi angin a mit a hring dawn nge, Sanghal angin a sen rum dawn, tih ka zawt a. A ni chuan, "I hai lo tawp ang, a vam (Meiling ang)ham mai ania," a ti awlsam et a, ram lam pan chuan kan chhuak ta. A ni (Pu Gerarda) chuan, veilam hlir en kual (Hmehen/Flashlight in) turin min ti a, a ni chuan dinglam hlir a enkual thung a. Mak deuh mai chu a silai ken hi Laimal(Ulhbun mal) niin, ulh bungin a pu vu a. Chutia kan kal hrep hnu chuan, keite chu a lo kir tawh dawnlo anih a rinthu a sawi pah chuan, a hnar a len vut vut a, "Umm hetah chuan a awmlo tawp ang, Sihal a zung," ati a. Hnim chu min han hnim tir ve a, alo thang vei hiam reuh a, "kha kha sihal zun rim anih kha," tih pahin a kal leh daih a.

Mel engemaw zat kan kal hnu chuan vawilehkhatah, "Saw" tih pahin a silai chu hnim buk che lawih chuan a hmetpuak ta. Keima lam rawn hawiin, "Nawn rawh nawn rawh," a rawn ti, hnimbuk che luih luih bak ka hmu thei si lova, kah tur ka van kher asin. Keite em ni ti a kan zawh chuan a ni chuan anih loh thu sawiin, fimkhur takin kan panm phei zel a. Tlumpui lian zet mai hi alo thal hiang reuh a, kan zawng haw ta a. He Tlumpui sa kan chan lai hian a ramvah pui thin chuan Pu Gerarda ramvak hi zu a inloh chuan a hlawhchham ziah thu min hrilh ta a.

Tumkhat chu, a tia lawm. Sanghal kan chang dun a, a ti. A zurui chu a muhil tlat mai si, sanghal lah chuan mak tih hmel tak hian thle ha hian a rawn melh phei thin a, a tlanchhe miahlo thung, a ti. Tichuan, silai keng ve silo chuan a rukin ka sik ta vak mai a, a ni lo harh zawk chu silai a puak nghal thawr ni berin ka hria, sanghal pawh chu a vir nghal chawi chawi mai nia mawle, tiin tui takin an ramvah chanchin min hrilh zel a.

Tumkhat pawh Sakhi tlan Sunhlu an chang leh a. A sunhlu rahtlan chang chu a tih dan pangaiin a chatthla leh pek a ni awm e. Chutah sakhi chu pakhat pawh ni lo vin, pahnih an lo chhuak, an channa thingkung zar chung zawk atang chuan a lu ah a zuk rap vak ani awm asin mawle. A ni lo thangharh chuan sakhi chu a thal tawp a, pakhat zawk hamhaih lai chuan silai mudang thun lehin akap thlu leh bawk tih te chu thiam takin min hrilh. Pu Gerarda pawh kan thutna lamah lo pheiin, zu in lova a hlawhchham ziah mai chu mak a tih thu a rawn sawi ve ta bawk a.

Thursday, February 10, 2011

Eng eng emaw


Tum khat chu ka thianpa Eddie-a nen Bairabi lama kan leilet chhete zuk thlithlai pahin, ram kal kan inrawt phur alawm mawle. Patling pahnih ram kal turah chuan silai kan keng hnem ber hial awm e. Kan silai ken te hi Laiphir pahnih, .315 rifle a tel bawk a, Pu.AV Pakunga ta kan hawh a ni nghe nghe. Enkawl ngai loh tih hriat takin a kua (barrel) chu tuiekin a hnawh nasa lutuk tawh a, zan hnih khawnvartuia ka chiah hnuah tlem chuan a fai ve thei ta deuh. Tichuan, .22 rifle kan keng bawk a, Pu.Zohminga s/o Pu.Nithanga (IAS retd) Ulhbun tan tawi a ni leh a, .32 Llama pistol kan pai bawk a ni; kan bawr hle mai (enga tan zozai nge maw khati zat silai kha kan ken reng reng ni!)

Zing atanga Kulikawn chhuahsan e tilo chuan zan reiah Kolasib kan thleng thla hram. Ka thianpa hmelhriat te inah zanlaiah kawngkhar kan kik a, kan riak ta a. Kawngkhar arawn hawn tirh cuan silai kan ak teuh mai si a, HPC emaw min lo ti zui mawle. A tuk lamah chuan Bairabi chu kan pan thla dawn ta a.Kolasib Diakkawn Bung bulah chuan Kulikawn pa, Pu. Hlira,f/o Laldawngliana, Sainik Board lama an hotu chu kan hmu hlauh mai a, Laiphir leh pistol tih loh chu Aizawl lamah kan thawn kir leh ta zawk a. Hemi kum hi HPC hran zual lai kha niin, 1989 vel bawr niin ka hria.

Bairabi kawnga Meidum khuaah chuan ka hmelhriat hlui, ChhekChhek Kumari laizawn inah kan chawl lut a. Tak tak nge phei chu ka hre kim vek lova mahse, an ni unau hian chanchin an ngah hle thin. A u zawk Chhekchhek Kumari hian chanchin ngah zawk mahse, a laizawn pawh hian ngah ve tak chu a ni. Pakhat han sawi ila, tlang hriat a ni thin bawk a, pawi ka sawi em lo turah ka ngai. Tum khat chu driver pakhat hian mutpui a tum a ni awm e. Ani chu a mood ah a lo awm vaklo ni ngei tur a ni, midang awm thep thawp lai chuan, "Vawi khat ka thar tem ve dek dek che a, ka ta tak emaw i ti elaw. A beh hawlh pherh tham lek i neih kha," a ti ta hrep a ni awm asin. An unau fiamthu hi a sanga an kianga han hahchawlh te hi anuamin hahdam thlak thei viau reng a ni.

Bairabi chu kan lut thla ve ta a, Pu Gerarda (fam) b/o Anthony, Pi Zohmingi (MCS) pasal te inah kan inghat a. Pu.Gerarda hi pasaltha tak (ram lamah)Sakei pawh kap tawh, "Sanghal leh Sakhi ka chhiar tawh ngailo," ti khawp a lo kap nasa ve thin ni mahse, in lamah chuan nupui zah thiam tak leh hawihhawm em em mai, inchhung sekrek tih hreh nei chuang hauhlo mi a ni. A hnu phei kha chuan Pathian lamah in hmuchhuakin Kohran leh khawtlang tan atangkai zual viau nghe nghe. A dam rei talo em mai pawh a, angaihawm thin hle mai; mi tha mualliam hi chu an lo uihawm zual thin viau a ni.

Ka thianpa nen chuan kan leilet chhete pan chuan kan chhuak phei ta a. Hemi pah hian u anga ka neih Bairabi Police O.C. GB Gurung chu kan tlawh phei nghal bawk a. Ani pawh hi ramvah peih ve thin tak leh silai kah lamah pawh Mizoram police chhuanvawr a ni nghe nghe. Leilet hmun vel kan thlen chuan kan Vaua vai pakhat chuan kan vaipa hming ko chuan ring takin, "Mazawn aise," tiin a au ta luah luah a. Midang an in au chhawng zel a, a hmun kan va thlen chuan kan thutna tur leh hmaizah (fan) an bathlarah chuan an lo chhawp chhuak sa thlap tawh a ni; anuam ve phian zel ania.

Khawi ar hi nge kan ei tur tih pahin, arpui lian ber chu pistol chuan vawi 5 lai kan kap thelh thuak thuak phawt a, a hlau ngei mai. Chutah a tlanchhia chu Laiphirin ka phuh thal tawp a, musep (Buckshot) emaw ka dah ka tih chu SG a mupui chhuan zawk lo niin, ar chu ei tur pawh awm manglo chuan a pherh niaih reuh a, a dang kan talh phah nghe nghe.

Kan vai te hi a fate nen chhungkaw hnih angin an khawsa a, kan inchhawr dan hi a remchang a, anni leh keini pawh kan hlawkna ve ve niin ka hria. Kum khat atan Buh ilo hauh zat kan nei a, a dang zawng chu an mahni chuan an changa, thlai leh thildang pawh an duh duh an tuhin an ching tawh mai thin a ni. An chhungkaw hnih hi an taimak bakah nuih an tiza thin viau mai. Tumkhat chu a indang tawh zawk a nupui chu a pa kianga la awm chuan an pa hnathawh hlanin alo uire sak pek alawm mawle. VC court ah an inkhing ta a. VC chuan remna siam sakin, a u chuan a nau chu Bawng pakhat a pek angai ta anih chu. Bawng dang leina nei heklo le, apa te in hnaiha an bawng thlun thin chu a nau te in kiangah an va thlung ta a. Tichuan, lungawi takin an chhungkua chu an awm tlang leh ta a nih chu.

Ka thianpa nen chuan Tripura lam thingtlang khuaah Tlawng kanin kan va leng a. Chuta kan len naah chuan mi panga hi an lo awm ve bawk. Hmar tawngin an ti ti a, zu rui lam tawng an ni bawk a, an tawng kan hriat phak avangin in saseng vat a tha tih hriain kan chhuak ta tharh a mahse min rawn zui a ni. Kan pistol ken min chhuhsak an tum danah khan dan HPC annih kan ring ta ber. Tichuan Tlawng lui, tuilian mar pung mai chu ka thianpa chuan a hleuh phei ta a, kei chuan an lampang chu vawi hnih vel ka kap phei a, thiandang te lawngleng ral lehlam atanga hmanhmawh taka min rawn lam tu, Kulikawn a ka thianpa Hmingliana pa u fapa (Bairabi khua)te nen chuan Mizoram lam chu kan in kar kai ta. MAP ho bank a duty te lo tlan khawmin an umzui ta a, khami ni khan an man ta lo hlauh. Hun aliam fe hnu chuan khami te niawm tak HPC panga vel chu Lokicherra lamah an man tih kan hre leh bawk' ni tak maw?!

NB: PIC khi kan leilet vai te chhungkua leh tuna Mazawn ni mek, ka nau Rintea an ni e. CLICK PIC FOR LARGER SIZE.

Saturday, February 5, 2011

Ka duh angin ka kal thin

Vawin ka pianchamphaphak ka thlen ni hian ka hun liam tawh te chu nasa takin ka thlir kir leh a. Ka khawvel nun pawh a chanve ka lo hmang ral ve ta der mai tih kan ngaihtuah chhuak tel bawk a. Chhui kir tur ka ngahin, pawi tih leh inchhirna te pawh hun thenkhatah chuan min neih tir bawk a. Hetia nun kawng puanzar ka khar phui hma hian, chiang tak maiin ka nun kawng zawh chhuk chho tak tak te chuan koh kir theih loh nunhlui min dawn kir tir a ni.

Inchhirna thenkhat nei thin mah ila, sawi tham lek niin, lawmna tur alo tam zawk zia te ka ngaihtuah tel bawk a. Nu leh pa te hmangaihna tun hnu chauha kalo hrethiam hi mihring zia ve reng nge, ka thu a kalo kal thin zawk vang tih te ka ngaihtuah tel bawk. Tih tur thaa ka hriat te chu nu leh pa thurawn aia tha tiin chulam zawh chang chu ka ngah thin hle. Khang te kha ka inchhirna zing ami a ni. Ka kawng zawh tur te chu fimkhur inti takin ka chhut ve thin a, hria anga ka awmna kha ka hriat loh vang alo ni reng mai.


Zirlai nih a nulat tlangvalna lama insum alo tul zia leh, inthiar fihlim a lo pawimawh zia ka hre tulh tulh a. Tlangval laia nula ngah (kawp tam nih) te kha a hun laiin nuam ti viau mah ila, a daih rei loh zia leh chhungrila inchhirna thlentu a nih hrechiang tu ka ni tih ka inhre nawn leh bawk. Ruihtheih thil lah a hming kimin khawih loh a hleih ka nei heklo. Mahni thial sen loh kalo thial thinna chuan in sehruhna hlir min thlen a, ka chhak chhuak leh thei hi ka van lawm tak em.


Keima phak tawk baka nasa in, khawvel lamah chen loh a hlei ka nei tawh barin ka ringlo. Khawvel hlimhlawp naah tlan thin mah ila, kum leh tumruhna, chhungte beidawn lohna te avangin, ka tho chhuak leh tih ka chiang. Tu emaw ni thin kha, engmah lo vah ka inchhuah a, engmah lo atangin mi rualpawl tawkah ka chhuak leh ta. A vaia kan en kir leh hian, nun khawlo tam hle mahse, tun hun dam taka ka thlen avang hian ka lawm a ni.

Vawin hian, nu leh pa beidawng ngailo ka neihna leh kan chhungkua chu Pathian mawlsawmna ropui ber alo ni tih ka hre nawn leh a. Kan fate hi kan hlimna leh rilru ti hahtu, kan dam hun chhung thlenga thu neitu an nihna tam tak a awm tih thlengin ka ngaihtuah chhuak bawk. Ropuina chu Pathianin chang se tunah leh chatuan thleng pawhin, pi leh pu ten, "Aia upa te zah thiamin,an thu te awihin zawm fo rawh," an lo tih thin kha sawi mai alo nilo tih thangthar te hian hrethiam mawlh rawh se.