Search This Blog

Thursday, November 24, 2011

United States ka hmuh dan


Naupan lai atanga kalo tum thin, "Pilot ka nih loh chuan USA ah ka awm tal ang," ka tih chu Pathian zarah a takin a thleng dik ta a, pilot nilo mah ila USA ah chuan ka awm nghet ta ngei mai.

America hi ralkhat atang chuan chanchinbu leh TV te leh milem - chethei (movies) ah mitthla theih riai ruai chuan a awm thin. Hetiang te hian thil tam tak sawi thin mahse, a nihna tak phawrh chhuak an awmlo hle thin. Tam takte chu chanchinbu miten an fakna emaw an sawiselna emaw anni hlawm a, milem-chethei-ah erawh fakna lam emaw, chhiat rup rupna a ni deuh ber thin awm e.

Ka hmuhve dan tlangpui tarlan kan tum ang e:

1. United States of America hi mi taima leh mi dik te tan hmun hreawm zawk zawk a nilo.

2. Dan chunga leng thei tumah an awm lova, dan kengkawhtu ten dan bawkchhia an hriat inthliarna an neilo hle.

3. An pi leh pute taimakna zarah ram ropui a ni a. An tute hian chumi chu chapo puiin hna hniam ni a an hriat an thawk peih lova. Dan lova lo lutru te tel lovin an awm theihloh phah a, dan lova awm te erawh an ngaithei lemlo viau thung. An chapona avanga hnathawh duh leh duhloh an neih vangin hna neilo an pun phah a. An hna duh ang thawk turin lehkha an zirsang peih leh lawi si lova, chapona-in a bualat an tam hle. Mizoram nen pawh inanna chen a awm thei awm e!

4. Hnathawhna hmuna in hmuhsitna/in enhranna awmlo hi tha ka ti hle. Hna sang leh hnahniam chelh an inzahtawn em em a, chumi chu an tel lovin an awm theilo ve ve tih an hriat vang niin ka hria.

5. A tlangpui thuin an ram an hmangaih em em a, tul anih chuan mipui hmaah pawh an in khak hreh miahlo!

6. Engkim mai hi midik tan chuan a awlsam tlangpui. Midik leh diklo sawrkar leh bank ten an hriatna ber pakhat chu credit score/background check atangin a ni kan ti thei ang. Mi tuemaw in credit card chhete (interest sang) tak nei sela. A hunah tak bill pe thlap thlap anih chuan a credit score a sang telh telh ang a rei lovah a credit card interest pawh a tlahniam zel ang. Chutiang hnu chuan motor emaw, chenna in lei duhin emaw student loan thlengin a tan engkim a awlsam tawh dawn a ni. A awmzia chu ba rul tha kha mi rinawm enna awlsam ber a nih hmel.

7. Mite hi a tlangpuiin an hawihhawm hlawm em em a, chutih karah chuan ngamtlakte hmaah tawng thlahdah an hreh lemlo viau.

8. Mi relchhiat aiin an ngaimawh zawng chu hmaichhanah an sawi/hrilh pawp mai a, a tha viauin ka hria.

9. Hnaa taima, hnathiam leh rinawmte tan chauh hna nghet a awm. Chutih karah chuan mihring mamawh zat a zirin ban lailawk (layoff) anih theih tho bawk.

10. Miin ngaihzawng a neihin midangin an karah inrawlh an tum lo tlangpui awm e.

11. Certificate hi a pawimawh khawp mai a, chutah pawh thawhna tur state a certified nih loh chuan khami state ah khan state danga i nihna kha sawi mahla awmzia a nei lemlo. Entirnan: North Carolina-ah engineer /doctor nila, New York state ah khami hna kha in certify tir hmasa lovin i thawk thei kher lovang.

12. Dan an zah em em tlangpui a, dan kengkawhtute an awm loh pawhin zawm an tum hram thin.

13. United States ah hian hunawl neih a har hle. Thil engemaw tih tum pawhin hun insiam chawp a ngai tlangpui. Minute tin hi a pawimawh em em zel mai.

14. "Thawklo chuan eipawh ei suhse," tih tawngkam a taka hmanna ram a ni.

15. Credit tha tan a engkim mai ba thlau tala a neih theih mai hian mi hausa leh rethei te kar a ti hnai viau awm e. Quality that lam en loh chuan mi hausa leh rethei neih a inang tlang pet put viau maithei. Ba thlau a thil a lei theih zel hian nun a ti awlsam a, thlatin tlem te te a a pung awma rulh a ni thin. Chumi chu credit score thatdan a zirin bat theihzat leh interest zat pawh a danglam thin.

16. Mi tumah an hnachelh emaw vangin an zah ngawt lova, an "Sir" ngawt heklo. Belhchian dawlte an zah mai a, an tan a thil tihsaktu chu "Sir/Mam" an ti mai thin tlangpui awm e. Taxi driver te hian "Sir" an dawng hnem viau ang. Sipai angah chuan thuhran nise!

17. Thau lutuk (obese) an pungchak hle a, a tlangpui thuin mi thatchhia (taksa sawizawi peihlo) leh rethei zingah chaw chhe ei vanga thau liar luar an tam ber awm e.

18. United States hi mihring duhzawng engkim a awm maiin ka hria.

20. Nupui/pasal inneih a awlsam em em a, inthen (divorce) erawh a harsa telh tawlh khawp mai. Awmhran a harsat loh laiin, court phalna thlap a inthen tur chuan kum khat emaw tal nghah angai a, a hmeichhia zawkin California tih lovah chuan chenna in emaw a chang tlangpui awm e. Fate thlengin kawltu tur leh intlawhpawh dan tur felfai taka court in a duan sak thlap thin an ni.

21. Inthuam/inchei danah mimal zalenna an ngai pawimawh hle a, tuma inthuam dan an sawisel/nuih ka hre ngailo.

22. Mimal tinin sawrkarah aw (voice) an nei thei a, ngaimawh zawng duh duh a takin an sawi thiang.

23. Ran leh ramsa an duat/lainat em em a, an humhalh tha bawk. Sakhi leh savawm adt. te kah hun an siam thin a, chutiang pawh chu an pung tam leh lutuk tur venna chauh a ni thin. Sangha te pawh man hun an siam bakah license lak a ngai thlap a. License nei chung pawhin a hun a zirin man len theih leh phal zat leh sangha chi an thliar fel thlap a ni.

24. Chenna in neihloh hi awlsam tak anih vangin nun dika nun a pawimawh em em.

25. Mitin ten mahni enkawltu bik doctor (primary physician) an nei theuh mai hi tha ka ti. An enkawla te thu lo chuan an medical record pawh tu hnenah mah an pe/sawi thianglo lehnghal.

26. Sakhaw zalenna ram anih angin eng sakhua pawh din thiang a ni a, chungte chu inzahtawn tak leh innghirngho ngai anni lemlo. Mizo te pawhin kohhran kan din nual a, fellowship te pawh hmang tlang thin mah ila kohhran pakhat leh pakhat chhungah pawh member tlemte nei e tilo chuan inteirukna a awm thin, a pawi ka ti khawp mai.

27. American ho hian hun an vawngdik tlangpui awm e. Mizo society ah erawh chuan thil tihkhawm reng rengah Mizo Presbyterian Church (USA) chiah hi hun vawngdik thin awmchhun niin ka hria. Anni chu inkhawm tantu tur pawh tlai se, tan hun anih tawh chuan an tan san mai thin.

28. Ram chhunga pem dan (Immigration law) a that ang huin, an kengkawh tha tluanlo fo thin. A chhan ni a ka hriat chu #3 na vang khi niin ka hre fo!

A sei dawn riau mai duhtawk hrih mai ila. A tlangpui thuin mi taima tan hlawhtlinna leh nun theihna a nih laiin, mi thatchhia leh rinawmlo te tan chuan hremhmun tenau a ni ngei ang. Mi tupawh mimal inzahna ngai pawimawh anni tlangpui a, mi in a len dawn emaw pawhin an inhrilh lawk thlap thin, tiin kan tlip ang e.

15 comments:

  1. A ngaihnawm mai bakah a bengvarthlak hle mai. Ka tehkhin ni em em lo se, tehkhin rual chu a ni chuang lo va, Mizoram nen chuan a inthlau khawp mai. Hna hnuaihnung deuh hlek an thawk peih lo i ti a, a thawk peih leh thawk duh tan hna a tam ting mai alawm! Pawn lam atanga an thlir dan chhiar ai chuan a chhunga cheng ngeiin i hmuh dan i ziak hi chhiar a nuamin a pawmawm bik em em a ni. Ziah tur dang pawh i la hriat teuh ka ring a, rawn chhunzawm teh khai.

    ReplyDelete
  2. TS, Mizoram khawpui mihringte hian a tlangpui thuah lei laih, mimal hnuaia inhlawh adt. hi kan peih lova, hna avang/a awmlo kan ti mai thin niin ka hria. Chutiang deuh chuan White American te hian an pute taimak zar an zonaah hian an rilru chapona hi a awm tam viau niin ka hmu. Farm ah te emaw hnathawk peih an awm mang lova, Mexican leh hnam chekhnawk tan hna a tam viau. Anni erawh chuan hna a vang an ti ve tho mai nia mawle! Kan in anna lai niin ka hria a, mahse kan dinhmun erawh inthlau tak a ni thung.

    ReplyDelete
  3. 'An ram an hmangaih' tih lai tak hi ka duh lutuk. Heta ka thiante pawh hian an hmangauh thin khawp a. An thiante bulah Fiamthu an duh tih pawh hi....ka thiannu chu miin induh an ti a. Kan bulah chuan a uang thei hle. British nen chuan an inthlau hle.Ka kal ve chak khawp mai.

    ReplyDelete
  4. Misual lamah rawn post la..i hmuh dan hi a dik hmel khawp mai a.

    ReplyDelete
  5. lrp, i ti lawmawm e. Sandman in misual phek dinglamah hemi link hi a dah chhuak kuau tawh alawm :)

    ReplyDelete
  6. A tha hle mai, # 27 hun vawndik hi chu an harsat khawp in ka hria, # 3 kha a tha khawp mai.

    ReplyDelete
  7. A ngaihnawmin a bengvarthlak ngei mai. Movies leh thlalak atang bak America ram ka la hmu ve lova, lehkhabu atang bak ka hre hek lo. Tunah, i zarah America nunphung diktak ka hre chho ve tan ta. A dang pawh lo ziak zel teh.

    ReplyDelete
  8. Tluanga leh caribou, min chhiarsak a, ka lawm e. Belh tur ka hriat zel danin ka rawn ti leh dawn nia :)

    ReplyDelete
  9. Chhiar chhuak dap a, ngaihnawm piah lamah a tha ka ti khawp mai..helai Bharat atang hi chuan zir tur kan la ngah hle mai.. ka la rawn zin ve teh ang.. :)

    ReplyDelete
  10. A hmasain phek dumah a varin i ziak a, chhiar a nuam mit a hahdam.

    A ngaihnawmin a bengvarthlak hle mai. Milem che thei atang hi chuan buai rup rup na leh misual rualte avanga harsatna tawk nasa em em angin a lang thei a, atakah chuan a ni lem lo a nih hmel.

    Mizote hian kan kalna apiangah kan mize tha leh nawi deuhte pawh kan chhawm zel a, kan chenna ramin min tidanglam lo a lo nih dawn hi.

    ReplyDelete
  11. Zanin tlai khan ka chhiar lai takin karen a tawp ta hlauh a, US ah chuan awm ve ila ka chhiar zo thei mai tur! sweet darling of the east ah kan la awm miau si a le!

    ReplyDelete
  12. Sama, Min chhiarsak bakah i comment khiah, ka lawm e. A ni ngawt mai kan zia a a thalo lai kan chhawm lut hi a pawi ka ti.

    Saitawk, i chhiar tluan thei anih hmel, ka lawm e. :) Naute a dam ang chu maw?

    ReplyDelete
  13. United States of America hi Pistol nei lo tan chuan awmna chi a ni lo han ti mai ila :)

    ReplyDelete
  14. Thuziak thiam tak chu i ni hrim hrim hrim mai, Chhiar a nuam viau e.

    ReplyDelete
  15. A va han ngaihnawm tak em! Bengvar thlak hle mai. Kan Mizo zia i sawi khi a dik khawp in ka hria.

    ReplyDelete